زردی بالینی و بیماری همولیتیک ناشی از ناسازگاری های خونی

زردی بالینی در نوزادان یک نشانه از بیماری همولیتیک است.

از شایع ترین علل زردی بالینی در نوزادان بیماری همولیتیک ناشی از ناسازگاری های خونی ABO می باشد. 66 درصد علل همولیتیک در نوزادان ناشی از این نوع بیماری است. نوزادانی که برای کاهش زردی بالینی تحت درمان تعویض خون قرار گرفته اند بیش از دیگر نوزادان در معرض عوارض بیماری های همولیتیک قرار دارند.

کم خونی همولیتیک چیست؟

کم خونی (آنمی) همولیتیک ناشی از تخریب زودهنگام و پیش از موعد گلبول های قرمز خون می باشد. در این حالت مغز استخوان نمی تواند با سرعت کافی گلبول های قرمز جدید تولید کند تا جایگزین گلبول های قرمز تخریب شده شود. همولیتز اصطلاحی است که برای تخریب گلبول های قرمز خون به کار می رود. عمر مفید یک گلبول قرمز در بدن انسان سالم بین 90 تا 120 روز است. اما در یک فرد مبتلا به آنمی این مدت بسیار کمتر است. مغز استخوان می تواند تا 8 برابر فعالیت معمول خود گلبول تولید کند تا بتواند این تخریب را جبران نماید. اما زمانی که تخریب بیش از حد باشد مغز استخوان نیز نمی تواند جوابگوی آن باشد.

از مهم ترین علائم آنمی همولیتیک در بدن

1. زردی بالینی

2. خستگی

3. مشکلات تنفسی

4. ضربان قلب نامنظم

5. ادرار خونی

6. بزرگ شدن طحال

7. و …

می باشد.

پس از تخریب گلبول های قرمز خون یک ماده شیمیایی سبز رنگ به نام بیلیروبین شکل می گیرد. دفع بیلی روبین از بدن که یک ماده سمی محسوب می شود وظیفه کبد است. در نوزادان این کار ممکن است به خوبی انجام نشود زیرا کبد نوزاد جوان است و قادر نیست حجم زیادی از بیلی روبین را دفع نماید. از این رو بیلی روبین در خون تجمع می کند و باعث بروز زردی بالینی و زردی شدن رنگ پوست نوزاد می شود. این ماده می تواند در خون و سایر بافت ها و مایعات بدن نوزاد گسترش یابد. به این عارضه هایپربیلیروبینمیا یا افزایش بیلیروبین خون گفته می شود. از آنجایی که بیلیروبین دارای رنگدانه است موجب زرد شدن پوست نوزاد شده که به آن زردی بالینی یا یرقان گفته می شود.

تحقیقات انجام گرفته روی زردی بالینی و ناسازگاری های خونی

یک بررسی روی 96 نوزاد با گروه خوني A يا B انجام گرفته است. در این بررسی از نوزادانی که مادران آنها داراي گروه خوني O بدون عدم تجانس RH بودند استفاده شده است. این نوزادان طي دو روز اول عمر به زردي بالینی غير مستقيم مبتلا شدند که تست ايمنوهماتولوژيك روی آنها انجام گرفته و نتیجه تست مثبت بود.

آنچه که از این بررسی به دست آمد این بود:

1. 20 % ازنوزادان مبتلا به ناسارگاري ABO بودند که بيشتر آنها در بين مادران با گروه خوني O و نوزادان با گروه خوني A رخ داد.

2. جواب تست 100 %نوزادان و 84 %مادران در تست ايمنوهماتولوژيك مثبت بود.

3. در نوزادان نارس بيماري هموليتيك ناشي از ناسازگاري ABO ،چهارمين علت انجام تعويض خون و در نوزادان رسيده دومين علت آن بود

زردی بالینی در نوزدان

زردی بالینی از شایع ترین مشکلات در میان نوزادان است و باعث بستری شدن نوزادان زیاید در روزهای اولیه تولد در بیمارستان می شود. همچنین هزینه های زیادی هر ساله بابت درمان زردی بالینی در نوزادن از طرف والدین صرف می شود. از این رو بسیار مهم است که شناخت دقیق و بهتری از زردی بالینی در نوزادان داشته باشیم. یکی از شایع ترین علل زردی بالینی در نوزادان، بيماري هموليتيـك ناشـي از ناسازگاري گروههاي خوني ABO می باشد. در 66 %مـوارد بيمـاري هموليتيـك در نـوزادان علت اصلی زردی بالینی است. اگر در زردی های شدید نسبت به درمان و کاهش قدرت متابولیسم بیلی روبین غیر مستقیم اقدام به موقع انجام نشود باعث بروز انسفالوپاتي و عوارض دايمـي آن می گردد.

عوارض ناسازگاری همولایتیک نوزادان در طول بارداری :

• آنمی خفیف

• افزایش بیلی روبین

• زردی بالینی

در این زمان جفت تا اندازه ای به دفع بیلیروبین از خون کمک می کند.

• آنمی شدید

• بزرگی کبد و طحال

مغز استخوان اگر نتواند تخریب سریع گلبول های قرمز خونی را جبران کنند، کم خونی یا آنمی شدید به وجود می آید. این باعث می شود سایر اندام های بدن نیز درگیر شوند و روی آنها تاثیر داشته باشد.

• هیدروپس فتالیس

ارگانهای جنین تحمل کم خونی (آنمی) را ندارند. از این رو قلب شروع به از کار افتادن می کند و میزان مایعات در سطح بافتها و ارگانهای بدن جنین افزایش می یابد. احتمال اینکه جنین مبتلا به هیدروپس فتالیس مرده بدنیا بیاید زیاد است.

عوارض ناشی از همولیتیک بعد از تولد:

• کم خونی ، افزایش شدید بیلیروبین و زردی بالینی در نوزاد

پس از تولد کبد نوزاد نمی تواند بیلی روبین را به خوبی دفع نماد.

در نتیجه

• افزایش میزان بیلی روبین

• زرد شدن رنگ پوست

• کاهش گلبول های قرمز خون

منجر به آنمی و کم خونی می شود.

• کرنیکتروس (زردی مغزی)

در این حالت بیلی روبین در مغز رسوب پیدا می کند.

شوک (حمله های ناگهانی) به مغز وارد می شود.

که باعث

• آسیب مغزی

• فلج

• ناتوانی های حرکتی

• کری

• مرگ نوزاد

می گردد.

تاریخچه کشف ناسازگاری های خونی سیستم ABO

اولین بار در سال 1900 کارل لند اشتاینر با آزمایش گلبول های قرمز و سرم خود و شش نفر از همکاران سیستم ABO را کشف نمود. دو سال بعد در سال 1902 دو تن از همکاران کارل گروه خونی AB را کشف کردند.همچنین اولین مورد از بیماری همولیتیک نیز توسط یک مامای فرانسوی در سال 1609 گزارش شد.

اريتروبلاسـتوز جنینی نیز برای اولین بار توسط دیاموند در سال 1932 شناخته شد.

این فرد بیش از چهل سال تعویض خون را که هنوز هم یکی از روش های موثر درمان زردی بالینی نوزادان است انجام می داد. بیماری همولیتیک ABO اغلب ناشی از تاثير آنتيكورهاي ضد B يا ضـد A از مادر با گروه خوني O بر اريتروسيتهاي جنين با يكي از اين دو گروه خونی می باشد. این مورد در مادران با سایر گروهای خونی به ندرت گزارش شده است. بین 12 تا 20 درصد از کل بارداری ها با ناسازگاری های خونی ABO همراه است. اما نیاز به تعویض خون در کمتر از 0.1 درصد از بارداری ها می باشد. انجام آزمایش های لازم در دوران بارداری می تواند از ميزان بروز زردی بالینی ناشي از کم خونی همولیتیک جلوگیری نماید همچنین اقدامات پيشگيرانه در جهت كنتـرل بيمـاري در نوزادان بسیار ضروري است،

این کار به کاهش اقدامات تهـاجمي نظیر

• تعـويض خـون

• بروز عوارض جدي زردي بالینی در نوزاد

• پیشگیری از آسیب های مغزی

• و …

جلوگيري به عمل می آورد.

درمان زردی بالینی

بهترین روش درمان زردی بالینی در نوزاد استفاده از فتوتراپی است.

امروزه دستگاه های درمان زردی بالینی متناسب با نوع زردی در نوزاد طراحی می شود. از این دستگاه ها می توان برای کاهش زردی بالینی در زمانی بسیار کوتاه استفاده کرد. اگر نوزاد پس از تولد به زردی بالینی مبتلا بود بهتر است درمان هر چه سریعتر انجام شود تا از عوارض آن پیشگیری شود.

جهت اجاره دستگاه درمان زردی بالینی در منزل با ما تماس بگیرید.